Lao phổi thuộc phạm vi chứng phế lao. Dược thảo trong những bài thuốc trị lao thường có tác dụng chống lại trực khuẩn lao và một số vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp khác, giảm ho, chống viêm, long đờm, kích thích miễn dịch và cầm máu.

Như chúng ta đã biết thì lao là một bệnh lây truyền do trực khuẩn Mycobacterium gây ra. Người bệnh được khám chuyên khoa lao để chọn lọc phác đồ điều trị theo “Chương trình chống lao quốc gia”. Theo y khoa cựu truyền, lao phổi thuộc khuôn khổ chứng phế truất lao. lúc đầu do chính bạch đái, tinh huyết bị suy tổn khiến bệnh tà xâm phạm truất phế. Bệnh mô tả truất phế âm hư, sau chậm triển khai gây thận âm hư và tới quá trình cuối là phế truất, tỳ, thận đều hư (khí âm hư).

Điều trị theo y khoa cổ truyền không xoá sổ được vi khuẩn lao nhưng mang tác dụng tương trợ và chữa trị các triệu chứng theo nguyên tắc: Tư âm giáng hỏa, nhuận phế truất chỉ khái. Sau đây là một số bai thuoc và dược thiện cho người bệnh lao phổi thể khí âm hư.

Tràn khí màng phổi là 1 biến chứng nặng của lao phổi.

Biểu hiện: Người bệnh thường sốt về chiều, nhức trong xương, ra mồ hôi trộm, lòng bàn tay bàn chân nóng, trằn trọc, dễ cáu gắt, đau ngực, ít ngủ, sụt cân, di tinh, kinh nguyệt không đều, lưỡi khô, họng khô, chất lưỡi đỏ, mạch tế sác.

Bài 1: Bách hợp cố kim thang gia giảm: sinh địa 16g, huyền sâm 12g, bách hợp 12g, bạch cập 8g, mạch môn 12g, sa sâm 12g, hạ khô thảo 16g, bách bộ 12g, hoàng cầm 12g. Sắc uống ngày một thang. Gia giảm: nếu nhức trong xương thêm địa cốt so bì 12g, miết giáp 20g; ra mồ hôi trộm thêm long cốt 16g; ngủ ít thêm táo nhân 12g, bá tử nhân 12g.

Bài 2: sinh địa 12g, huyền sâm 8g, địa cốt so bì 8g, mạch môn 12g, sa sâm 12g, hạ khô thảo 16g, xạ can 6g, bách bộ chế 8g. Sắc uống ngày một thang.

Dược thiện cho người bệnh lao phổi

Ba ba hầm thục địa kỷ tử: ba ba 1 con, kỷ tử 30g, thục địa 20g, với thể thêm nữ trinh tử 15g, thêm nước sạch vừa đủ; nấu chín nhừ, bỏ bã dược chất, thêm gia vị. chuyên dụng cho người lao phổi, viêm khí truất phế quản kinh niên, suy nhược cơ thể, biếng ăn, thiếu máu, xơ gan, viêm gan mạn, hồi hộp khó thở, tim đập mạnh.

Yến sào kỷ tử hấp các con phố phèn rất tốt cho người viêm phế quản mạn, giãn phế truất quản, lao phổi.

Cháo sinh địa: nước ép sinh địa hoàng 300ml hoà vào cháo gạo vừa chín khuấy đều, ăn khi đói. dùng cho bệnh nhân ho ra máu do lao phổi, giãn phế truất quản, ho khan ít đờm.

Bột tắc kè: tắc kè một đôi, phổi dê 30g, mạch môn 15g, rượu gạo 30ml. tắc kè tẩm dấm rang cho chín vàng, tán bột, phổi dê sấy khô tán bột, mạch môn nướng chín khô tán bột. Lấy 9g bột các loại trên, cho vào rượu đã đun nhỏ lửa cho sôi lăn tăn; khuấy đều, ăn một lần, ngày một – hai lần. dùng cho người ho khan do viêm khí truất phế quản, do lao phổi.

Yến sào kỷ tử: yến sào 10g, kỷ tử 15g, trục đường kính 100g. Yến sào ngâm rửa sạch, cho nước đun sôi cho nở, thái nhỏ, kỷ tử và các con phố kính có lượng nước phù hợp. đầy đủ đun cách thức thuỷ 30 phút. phù hợp cho người viêm phế quản mạn, giãn truất phế quản, lao phổi.

Yến sào bạch cập: bạch cập 10g, yến sào 10g, tuyến đường phèn 10g. Yến sào và bạch cập cho vào ca nhôm, thêm nước, đun phương pháp thuỷ cho chín nhuyễn, lọc qua rây vải xô bỏ bã, cho thêm đường, khuấy cho tan đều, chia hai lần ăn trong ngày. dùng cho người lao phổi, ho lẫn đờm và huyết tái đi tái lại.

Nước ép quả mướp: mướp tươi ép lấy nước thêm mật ong hoặc mật mía khuấy đều uống. phục vụ người lao phổi, ho cơn dài ngày.

Hoàng tinh nấu trục đường phèn: hoàng tinh tươi 60g, con đường phèn 30g nấu nhừ khuấy đều ăn. chuyên dụng cho người lao phổi, khái huyết, khí hư, huyết trắng.